कोल्हापूर : प्रसारमाध्यम न्यूज
अनेकवेळा मनासारख्या गोष्टी घडतात, विशेषतः लग्न ठरणे, आपसूक स्नेही भेटणे, प्रवासाची संधी मिळणे, एखादी वस्तू नेमक्या वेळी मिळणे, अशावेळी आपण सहज बोलून जातो हे सगळे योगायोगाने घडले! असे जेव्हा घडते तेव्हा आपण आनंदीही होतो आणि कृतज्ञ राहतो. योगायोगाचे आपल्या जीवनात इतके महत्त्व आहे. दैनंदिन जीवनात योगायोग कधीतर घडतो मात्र आपण दररोज-नियमित योग केल्यास शारीरिक आणि मानसिक आरोग्यही चांगले राहते. आज २१ जून जागतिक योग दिन यानिमित्त योगा योग विषयी…!
योगायोग घडला की माणूस आश्चर्यचकित होतो. जणू काही विश्वाने आपल्याला काहीतरी विशेष संदेश दिला आहे, असं वाटू लागतं. उदाहरणार्थ, तुम्ही कुणाचं आठवण काढत असता आणि त्या व्यक्तीचा अचानक फोन येतो – हे अनुभव अनपेक्षित आनंद देतात. अनेकांना योगायोगात एक दैवी संकेत किंवा नियतीचा भाग वाटतो. त्यामुळे माणूस जीवनात घडणाऱ्या घटनांना एक अर्थ देऊ पाहतो आणि त्याच्या भावना अधिक सखोल होतात. कधी कधी योगायोगाने जुने मित्र किंवा नातेवाईक अचानक भेटतात. अशा वेळी जुन्या आठवणी, भावभावना जाग्या होतात आणि माणूस त्या भावनिक नात्यांशी पुन्हा जोडला जातो. अशा घटनांमुळे माणूस विचार करू लागतो – “हे का घडलं?” किंवा “यामागे काही संकेत आहे का?” हे स्व-चिंतन माणसाच्या भावनिक समृद्धीसाठी महत्त्वाचं ठरतं. कधी कधी एखादा योगायोग माणसाच्या आयुष्यात नवा दृष्टिकोन घेऊन येतो. “सगळं काही शक्य आहे” ही भावना निर्माण होते आणि माणूस अधिक आशावादी होतो.
“योगा” आणि “योग” हे दोन्ही शब्द संस्कृत शब्द आहेत आणि मराठीतही वापरले जातात, पण त्यांचा उपयोग वेगवेगळ्या संदर्भांत होतो. खाली त्यातील फरक आणि योग्य शब्दप्रयोग दिला आहे “योगा” हा शब्द मुख्यतः आधुनिक अर्थाने, व्यायाम किंवा आसनप्रकार म्हणून वापरला जातो. प्रचलित भाषेत, विशेषतः इंग्रजीच्या प्रभावामुळे, “योगा क्लास”, “योगा शिक्षक”, “मी योगा करतो/करते” असे म्हणतात. मी दररोज सकाळी योगा करतो. तिचा योगा क्लास सकाळी सहाला आहे. “योग” हा शब्द थोडा अधिक पारंपरिक आणि व्यापक अर्थाने वापरला जातो. याचा उपयोग सांस्कृतिक, आध्यात्मिक किंवा तात्त्विक संदर्भांत होतो. “योग म्हणजे आत्मा आणि परमात्म्याचा मिलन” असा अर्थही यामध्ये येतो.
योगाचे जीवनातील महत्त्व खूप व्यापक आणि सर्वांगीण आहे. योग हा केवळ शारीरिक व्यायाम नसून तो मानसिक, शारीरिक आणि आध्यात्मिक आरोग्याच्या दृष्टीने अत्यंत उपयुक्त आहे.
शारीरिक आरोग्यासाठी: योगासनांमुळे शरीर लवचिक, मजबूत आणि संतुलित राहते. रोगप्रतिकारशक्ती वाढते. पाचन, श्वसन, आणि रक्ताभिसरण या प्रणाली सुधारतात. अनेक शारीरिक आजारांपासून (जसे की मधुमेह, उच्च रक्तदाब, संधिवात इ.) आराम मिळतो.
मानसिक आरोग्यासाठी: ध्यान व प्राणायामामुळे मन शांत होते आणि तणाव कमी होतो. एकाग्रता आणि स्मरणशक्ती वाढते. मानसिक स्थैर्य प्राप्त होते. नैराश्य, चिंता व अन्य मानसिक समस्या नियंत्रणात येतात.
आध्यात्मिक प्रगतीसाठी: आत्मचिंतनाची सवय लागते. अंतर्मुख होऊन जीवनाचे खरे उद्दिष्ट समजते. आत्मशुद्धी व आध्यात्मिक जागृती होते.
जीवनशैली सुधारण्यासाठी: शिस्तबद्ध जीवनशैली निर्माण होते. संतुलित आहार, नियमित दिनचर्या याकडे लक्ष जाते. सकारात्मक विचारसरणीचा विकास होतो.
सामाजिक आरोग्यासाठी: योगामुळे व्यक्तिमत्त्व विकास होतो, ज्यामुळे सामाजिक संबंध चांगले राहतात. संयम, सहिष्णुता, सहकार्य यांसारखे गुण वृद्धिंगत होतात.
योग हा जीवन जगण्याचा एक शास्त्रीय मार्ग आहे. योगाच्या नियमित सरावाने मन, शरीर आणि आत्मा यांच्यातील समतोल साधता येतो. त्यामुळे तो केवळ व्यायाम नसून एक संपूर्ण जीवनशैली आहे, जी आरोग्यपूर्ण, आनंदी आणि समाधानी जीवनासाठी आवश्यक आहे.
————————————————————————————–