कोल्हापूर : प्रसारमाध्यम न्यूज
कोल्हापुरात फुलेवाडी रिंगरोडवरील जिल्हा परिषद काॅलनीतील नागेश्वर मंदिरात काल ता. ६ मे रोजी झिरो शॅडो डे च्या निमित्ताने दुपारी एक अद्वितीय व मनमोहक किरणोत्सव पहायला मिळाला. यावेळी हे अलौकिक पाहून भाविक भक्त भरून पावले.
‘झिरो शॅडो डे’ या खगोलीय घटनेत सूर्य थेट डोक्यावर येतो, ज्यामुळे उभ्या वस्तूंची सावली थेट त्यांच्या तळाशी पडते आणि ती पूर्णपणे दिसेनाशी होते. या वैशिष्ट्यपूर्ण क्षणी, मंदिराच्या शिखरावर बसवलेल्या स्फटिक काचेच्या लोलकातून येणारे सूर्यकिरण थेट गर्भगृहातील नागेश्वर मूर्तीवर पडले. हे किरण परावर्तित होऊन संपूर्ण गाभाऱ्यात पसरले, ज्यामुळे एक अलौकिक दृश्य निर्माण झाले, जे पाहण्यासाठी जमलेले भाविक मंत्रमुग्ध झाले.
नागदेववाडी (ता. करवीर) येथील स्थानिकांच्या लोकवर्गणीतून उभारलेले हे मंदिर स्थापत्यशास्त्राचा उत्कृष्ट नमुना मानले जाते. मंदिराच्या शिखरावर नागाचे भव्य शिल्प असून, शिखरावर भरीव स्पटीकाचा गोळा बसवण्यात आला आहे. या अनोख्या रचनेमुळे ‘झिरो शॅडो डे’ च्या दिवशी सूर्यकिरणे थेट गर्भगृहात प्रवेश करतात. कोल्हापूरसारख्या कर्कवृत्त आणि मकरवृत्त यांच्यामधील भौगोलिक क्षेत्रात ही खगोलीय घटना वर्षातून दोनदा, म्हणजेच मे आणि जुलै महिन्यांत, अनुभवता येते. मंदिराच्या या अप्रतिम स्थापत्यकलेला केंद्र शासनाने प्रथम क्रमांकाचा पुरस्कार देऊन गौरवले आहे.
मंदिराची रचना शास्त्रशुद्ध पद्धतीने केली गेली असून, नागांच्या नऊ कुळांचे सुबक शिल्पांकन मंदिराच्या भिंतींवर कोरले आहे. ही शिल्पे मंदिराच्या सांस्कृतिक आणि ऐतिहासिक महत्त्वाला अधोरेखित करतात. ‘झिरो शॅडो डे’च्या या खास दिवशी सूर्यकिरणांचा गर्भगृहातील प्रवेश आणि मूर्तीवरील प्रकाशाचा खेळ पाहण्यासाठी आज दुपारी मंदिर परिसरात विद्यार्थी आणि भाविकांची मोठी गर्दी जमली होती. हा किरणोत्सव केवळ खगोलीय घटना नसून, विज्ञान, अध्यात्म आणि स्थापत्यकला यांचा सुंदर संगम असल्याचे उपस्थितांनी नमूद केले. नागेश्वर मंदिरातील हा किरणोत्सव कोल्हापूरच्या सांस्कृतिक आणि वैज्ञानिक वारशाचा एक अभिमानास्पद पैलू आहे, जो प्रत्येकाला विज्ञान आणि अध्यात्माच्या समन्वयाचा अनुभव घेण्यास प्रवृत्त करतो.
—————————————————————————————-
