प्रसारमाध्यम प्रतिनिधी :
रशियाचे राष्ट्राध्यक्ष व्लादिमीर पुतिन यांच्या भारत दौऱ्याने दोन्ही देशांच्या रणनीतिक भागीदारीत नवा टप्पा गाठला आहे. पुतिन यांच्या आगमनानंतर पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी सर्व प्रोटोकॉल बाजूला ठेवत स्वतः पालम विमानतळावर जाऊन त्यांचे स्वागत केले. दोन्ही नेत्यांमध्ये हैदराबाद हाऊस येथे सखोल द्विपक्षीय चर्चा झाली आणि त्यानंतर सात महत्त्वपूर्ण करार स्वाक्षरीसाठी सादर करण्यात आले.
पंतप्रधान निवासस्थानी झालेल्या चर्चेत संरक्षण, ऊर्जा, शिक्षण, अन्न सुरक्षा आणि स्थलांतर यासह अनेक क्षेत्रांमध्ये सहकार्य वाढवण्यावर भर देण्यात आला. या बैठकीनंतर दोन्ही देशांनी पुढील दशकाचा रोडमॅप निश्चित करणारे करार जाहीर केले.
भारत–रशिया सात महत्त्वपूर्ण करारांचा आढावा
1. सहकार्य आणि स्थलांतर करार
या करारानुसार दोन्ही देशांमध्ये कामगारांच्या सुरक्षित, नियमनबद्ध आणि कायदेशीर स्थलांतराला चालना मिळणार आहे. रोजगाराची प्रक्रिया पारदर्शक आणि सोयीस्कर होणार आहे.
2. तात्पुरत्या कामगार उपक्रम करार
विशिष्ट कालावधीसाठी काम करणाऱ्या व्यावसायिक आणि कुशल कामगारांना लाभ मिळेल. कंपन्या आणि उद्योगक्षेत्रांना आवश्यक तज्ज्ञ कामगारांची देवाणघेवाण सुलभ होईल.
3. आरोग्यसेवा आणि वैद्यकीय शिक्षण करार
भारत आणि रशिया यांच्यात वैद्यकीय शिक्षण, आरोग्य क्षेत्रातील संशोधन, आधुनिक वैद्यकीय उपकरणांचे विकास आणि तंत्रज्ञान देवाणघेवाण वाढणार आहे. विद्यार्थी व डॉक्टरांसाठी नवीन संधी उपलब्ध होतील.
4. अन्न सुरक्षा आणि मानक करार
अन्न प्रक्रियेतील गुणवत्ता मानके, तपासणी आणि निर्यात–आयात नियम अधिक सुसंगत केले जातील. कृषी उत्पादन व अन्न सुरक्षा क्षेत्रातील सहकार्य वाढेल.
5. ध्रुवीय जहाजांसंदर्भात करार
आर्क्टिक आणि ध्रुवीय प्रदेशांमध्ये जहाजवाहतूक, संशोधन व सामरिक सहकार्य वाढेल. या भागातील वाहतूक मार्ग भविष्यातील ऊर्जा आणि व्यापारासाठी महत्त्वाचे ठरणार आहेत.
6. सागरी सहकार्य करार
भारतातील बंदरे, जहाजबांधणी, सागरी संशोधन आणि नौकानयन क्षेत्रातील भागीदारी मजबूत होणार आहे. हिंद महासागर क्षेत्रातील सहकार्याला नवी गती मिळेल.
7. खतांसंदर्भात करार
भारत आणि रशिया युरिया संयुक्तपणे उत्पादन करण्याचा करार झाला आहे. भारत मोठ्या प्रमाणात युरिया आयात करतो; त्यामुळे या करारामुळे देशाला परवडणाऱ्या किमतीत आणि स्थिर पुरवठ्यासह स्थानिक उत्पादनाची मोठी मदत मिळेल.
मोठी घोषणा : रशियासाठी मोफत ई-टूरिस्ट व्हिसा
संयुक्त पत्रकार परिषदेत पंतप्रधान मोदींनी घोषणा केली की,
भारत रशियन नागरिकांसाठी ३० दिवसांचा मोफत ई-टूरिस्ट व्हिसा सुरू करीत आहे.
यामुळे पर्यटन, सांस्कृतिक देवाणघेवाण आणि व्यापाराला नवी उभारी मिळेल.
दौऱ्याचे महत्त्व
या दौऱ्याने भारत–रशिया संबंधांची मजबूत पारंपरिक मैत्री अधिक दृढ झाली. ऊर्जा, खते, सागरी क्षेत्र, आरोग्यसेवा आणि कामगार सहकार्य यांसारख्या जीवनावश्यक क्षेत्रांमध्ये दीर्घकालीन योजना आखल्या गेल्याने दोन्ही देशांच्या आर्थिक आणि रणनीतिक हितसंबंधांना बळकटी मिळाली आहे.
