कोल्हापूर : प्रसारमाध्यम न्यूज
‘पासपोर्ट सेवा प्रोग्राम 2.0’ अंतर्गत भारत सरकारने ई-पासपोर्टची अंमलबजावणी सुरू केली आहे. या नव्या तंत्रज्ञानामुळे प्रवास अधिक सुरक्षित, जलद आणि सुलभ होणार आहे.
ई-पासपोर्ट हा पारंपरिक पासपोर्ट सारखाच असतो, पण त्यात एक RFID (Radio Frequency Identification) चिप आणि अँटेना असतो. या चिपमध्ये तुमची वैयक्तिक माहिती आणि बायोमेट्रिक डेटा (उदा. फोटोग्राफ, अंगठ्याचे ठसे, जन्मतारीख, पासपोर्ट क्रमांक) सुरक्षितपणे साठवलेले असतात. पासपोर्टच्या मुखपृष्ठावर एक छोटा सोनेरी चिन्ह (gold symbol) असतो, जो ई-पासपोर्टची ओळख दर्शवतो.
ई-पासपोर्टचे फायदे –
-
उच्च सुरक्षा : चिपमधील डेटा एन्क्रिप्टेड असतो, ज्यामुळे पासपोर्टची नक्कल किंवा फसवणूक करणे कठीण होते.
-
जलद इमिग्रेशन प्रक्रिया : ई-पासपोर्टमुळे इमिग्रेशन चेकपॉइंट्सवर ओळख पटवणे जलद होते, ज्यामुळे प्रवाशांचा वेळ वाचतो.
-
आंतरराष्ट्रीय मान्यता : ई-पासपोर्ट ICAO (International Civil Aviation Organization) च्या मानकांनुसार तयार केला जातो, त्यामुळे तो १२० हून अधिक देशांमध्ये स्वीकारला जातो .
पारंपरिक पासपोर्ट आणि ई-पासपोर्टमधील फरक –
| वैशिष्ट्य | पारंपरिक पासपोर्ट | ई-पासपोर्ट |
|---|---|---|
| डेटा साठवण | फक्त मुद्रित स्वरूपात | मुद्रित + चिपमध्ये साठवलेला |
| सुरक्षा | मर्यादित | उच्च (एन्क्रिप्टेड चिप) |
| ओळख पडताळणी | मॅन्युअल | स्वयंचलित (डिजिटल स्कॅनिंग) |
| प्रक्रिया वेळ | जास्त | कमी |
हे नवीन पासपोर्ट सेवा कार्यक्रम २.० अंतर्गत पायलट प्रोग्रामचा भाग आहेत. हा कार्यक्रम १ एप्रिल २०२४ रोजी अधिकृतपणे सुरू करण्यात आला, असे परराष्ट्र मंत्रालयाने म्हटले आहे. ई-पासपोर्ट सध्या देशभरातील निवडक शहरांमध्ये जारी केले जात आहेत.
सुरुवातीला ई-पासपोर्टची अंमलबजावणी नागपूर, भुवनेश्वर, जम्मू, गोवा, शिमला, रायपूर, अमृतसर, जयपूर, चेन्नई, हैदराबाद, सूरत, रांची आणि दिल्ली या तेरा शहरांमध्ये करण्यात आली आहे. सरकारचा उद्देश २०२५ च्या मध्यापर्यंत देशभरात ई-पासपोर्ट लागू करणे आहे.
ई-पासपोर्टसाठी अर्ज करण्याची प्रक्रिया पारंपरिक पासपोर्टसारखीच आहे. पासपोर्ट सेवा पोर्टलवर (passportindia.gov.in) जाऊन ऑनलाइन अर्ज भरावा लागतो. जर तुमच्या प्रादेशिक पासपोर्ट कार्यालयात ई-पासपोर्ट उपलब्ध असेल, तर तुम्हाला स्वयंचलितपणे ई-पासपोर्ट मिळेल.
माझा सध्याचा पासपोर्ट काय होणार ?
तुमचा सध्याचा पारंपरिक पासपोर्ट त्याच्या वैधतेच्या शेवटपर्यंत वैध राहील. त्यामुळे तो बदलण्याची आवश्यकता नाही. पुढील नूतनीकरण किंवा नवीन पासपोर्टसाठी अर्ज करताना, जर तुमच्या प्रादेशिक पासपोर्ट कार्यालयात ई-पासपोर्ट उपलब्ध असेल, तर तुम्हाला ई-पासपोर्ट मिळेल.
ई-पासपोर्टमुळे भारतातील प्रवाशांना आंतरराष्ट्रीय प्रवास अधिक सुरक्षित, जलद आणि सुलभ होणार आहे. या नव्या तंत्रज्ञानाचा लाभ घेण्यासाठी, तुमच्या पासपोर्टच्या नूतनीकरणाच्या वेळी ई-पासपोर्टसाठी अर्ज करण्याचा विचार करा.
——————————————————————————————–
