कोल्हापूर : प्रसारमाध्यम न्यूज
धकाधकीच्या जीवनात हल्ली विसरणं ही सामान्य बाब झाली आहे. कामाच्या गडबडीत, ताणतणावामुळे किंवा चुकीच्या सवयींमुळे अनेकदा लक्ष केंद्रीत होत नाही आणि स्मरणशक्ती कमकुवत होते. विद्यार्थ्यांपासून ते मोठ्यांपर्यंत सर्वांनाच याचा त्रास जाणवतो. पण योग्य आहार, थोडा वेळ स्वतःसाठी, आणि काही सोपे उपाय यामुळे स्मरणशक्ती वाढवता येते. जाणून घ्या, हे उपाय जे तुमच्या रोजच्या जीवनात सहज अंमलात आणता येतील.
आहारात करा ‘या’ पदार्थांचा समावेश
डोळ्यांना आणि मेंदूला ऊर्जा मिळावी यासाठी योग्य आहार अत्यंत महत्त्वाचा आहे. बदाम, अक्रोड, काळे मनुके, ओमेगा-३ फॅटी अ‍ॅसिड्स असलेली मासळी, हिरव्या भाज्या, आणि फळांचा समावेश केल्यास मेंदू अधिक सक्रिय राहतो. यामुळे लक्ष केंद्रीत होते आणि स्मरणशक्तीत सुधारणा होते.
ध्यान-धारणा आणि योगा
दररोज किमान १०-१५ मिनिटे ध्यान केल्यास मेंदू शांत राहतो आणि विचारांची गोंधळ कमी होते. प्राणायाम, ब्राह्मी ध्यान, आणि विशेषतः ‘श्वसनावर लक्ष केंद्रीत करणे’ यामुळे मानसिक स्थैर्य वाढते आणि मेंदूतील विचारांची गती सुधारते.
भरपूर झोप घ्या
पर्याप्त झोप न घेतल्यास थकवा जाणवतो, लक्ष लागत नाही आणि विसरणं वाढतं. मेंदू व्यवस्थित काम करण्यासाठी रात्रीची ७ ते ८ तासांची झोप आवश्यक आहे. झोपेच्या वेळात मेंदूची ‘रिस्टार्ट’ प्रक्रिया होते आणि स्मरणशक्ती अधिक मजबूत होते.
मेंदूला द्या नवे आव्हान
रोजचेच काम करत राहिल्यास मेंदू आळशी होतो. म्हणून नवे खेळ, पझल्स, मेंदू चालवणारे कोडे, भाषा शिकणे, पुस्तक वाचणे, यासारख्या गोष्टींनी मेंदूला नवी चालना द्या. यामुळे मेंदू अधिक सक्रिय राहतो आणि स्मरणशक्तीत वाढ होते.
मोबाइल आणि स्क्रीन टाइम कमी करा
मोबाइल, टीव्ही किंवा संगणकाचा जास्त वापर मेंदूला थकवतो आणि स्मरणशक्ती कमी होते. शक्य तितकं स्क्रीन टाईम कमी ठेवा. त्या ऐवजी प्रत्यक्ष निसर्गात वेळ घालवा, चालायला जा किंवा मैत्रीपूर्ण गप्पा मारा.
तणावामुळे मेंदू सतत दबावाखाली राहतो आणि विचारांची गती कमी होते. तणावावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी नियमित व्यायाम, मित्र-मैत्रिणींशी मोकळ्या गप्पा, आणि आवडते छंद जोपासा.
डोक्याला आराम द्या – तसा शरीराला विश्रांती लागतो, तसाच मेंदूलाही लागतो! योगा, ध्यान, आणि हलकी मजा-मस्ती मेंदूला फ्रेश ठेवते.
स्वत:ला महत्त्व द्या – नेहमी इतरांचं ऐकता, पण स्वतःला वेळ दिला का? तुम्हाला जे आवडतं त्यासाठी वेळ काढा. स्वतःला कौतुक करा.
आनंदी लोकांशी मैत्री करा – हसणं आणि सकारात्मकता मेंदूवर जबरदस्त परिणाम करते. आनंदी लोकांमध्ये राहिलं की मन पण प्रफुल्लित राहतं.
हसण्याची संधी सोडू नका- हसणं म्हणजे नैसर्गिक औषध! एक हास्याच्या गोळीचा परिणाम अनेक गोळ्यांपेक्षा जास्त असतो.
- नीट झोप घ्या – मेंदूची ऊर्जा पुन्हा भरून निघते झोपेमुळे. दररोज ७-८ तास शांत झोप घ्या.
- मेंदूला चालना द्या – नवीन गोष्टी शिका – जसं की एखादी नवी भाषा, खेळ किंवा कला. ‘ब्रेन एक्सरसाइज’ मेंदू तेज ठेवतो.
- लिहून ठेवण्याची सवय लावा – To-do list, डायरी, आठवणी लिहा – लक्ष केंद्रित होईल आणि विसरणं कमी होईल.
- डिजिटल डिटॉक्स करा – फोन, सोशल मीडिया यापासून काही वेळ दूर रहा. मेंदूला थोडा “Breath” द्या!
स्मरणशक्ती वाढवण्यासाठी कोणताही शॉर्टकट नाही, पण वरील उपायांचे सातत्याने पालन केल्यास नक्कीच चांगले परिणाम मिळतात. थोडा वेळ स्वतःसाठी काढा, मेंदूला नवे आव्हान द्या आणि योग्य आहार, व्यायाम यामुळे तुमची स्मरणशक्ती अधिक तल्लख होईल. आजपासूनच सुरुवात करा आणि तुमच्या जीवनात सकारात्मक बदल अनुभवा !
———————————————————————————
