कोल्हापूर : प्रसारमाध्यम न्यूज
पावसाळ्यात आपण तिला सोबत घेतल्याशिवाय बाहेर पडत नाही. तिला धरूनच आपण चालत फिरत असतो. तिला जितक्या प्रेमाने आपण सोबत घेतो तितक्याच प्रेमाने ती आपल्याशी राहते. जास्त उन्हातही ती आपल्याला साथ करते. जेव्हा पाऊस उघडतो तेव्हा ती अंग आकसून बसते, जेव्हा पाऊस सुरु होतो तेव्हा ती खुली होते,खुश दिसते. अर्थात ही दुसरी तिसरी कोणीही नसून आपली मैत्रीण छत्री आहे!
पावसातून सुरक्षित चालत प्रवास करण्यासाठी छत्री हे एक महत्त्वाचे साधन आहे. छत्रीचा वापर काहीजण उन्हाळ्यातही करतात. छत्री ही आपल्या आरोग्याची काळजी घेत असते, मग उन्हाळा असो आगर पावसाळा असो. म्हणूनच माणसाच्या जीवनातील महत्त्वाचा भाग छत्री आहे. म्हणूनच पावसाळ्यातील आपले खास मैत्रीण अशी छत्रीची ओळख आहे.
छत्रीचा इतिहास प्राचीन आहे. ४ हजार वर्षांपूर्वी चीन, भारत छत्रीचा वापर केला जात होता. सुरुवातीला छत्र्या केवळ राजे-राजवाड्यांसाठी आणि उच्चवर्गीय लोकांसाठी वापरल्या जायच्या. त्या सन्मानाचे प्रतीक मानल्या जायच्या. नंतर छत्री सामान्य लोकांसाठीही उपलब्ध झाली आणि हळूहळू तिचा वापर सर्वत्र वाढला.
छत्रीची रचना :
छत्रीचा कापड : हे छत्रीचे वरचे अंश असते जे पावसाचे पाणी किंवा ऊन थांबवते. प्रामुख्याने जलरोधक (Waterproof) नायलॉन, पॉलिस्टर किंवा पीव्हीसी पासून बनवले जाते.
फ्रेम : फ्रेम ही छत्रीला आकार देणारी धातूची किंवा फायबरची रचना असते. यामध्ये स्पोक्स (कड्या), रिब्स (आतील आधार), आणि स्ट्रेचर (खोलण्यास मदत करणारे भाग) असतात.
हँडल : छत्री धरायला वापरला जाणारा खालचा भाग. प्लास्टिक, लाकूड, रबर किंवा धातूपासून बनवलेला असतो. काही छत्र्यांचे हँडल “जे-आकाराचे” असते, ज्यामुळे ते सहज धरता येते.
शाफ्ट : हा छत्रीचा मध्यभाग असतो जो हँडलपासून वरपर्यंत असतो. याच्यावर फ्रेम बसवलेली असते.
मेकेनिझम : काही छत्र्या हाताने उघडाव्या लागतात (मॅन्युअल), तर काही ऑटोमॅटिक किंवा सेमी-ऑटोमॅटिक असतात. बटण दाबल्यावर छत्री उघडते/बंद होते.
छत्रीचे प्रकार:
| प्रकार | वैशिष्ट्ये |
|---|---|
| हातछत्री (Handheld Umbrella) | सर्वसामान्य वापरासाठी. |
| फोल्डिंग छत्री (Folding Umbrella) | सहज बॅगमध्ये मावणारी, लवचिक आणि पोर्टेबल. |
| गोल्फ छत्री (Golf Umbrella) | मोठ्या आकाराची, वाऱ्यापासून संरक्षण करणारी. |
| सनी/सन अंब्रेला (Sun Umbrella) | फक्त ऊनापासून संरक्षणासाठी वापरली जाते. |
| बिच अंब्रेला (Beach Umbrella) | समुद्रकिनाऱ्यावर वापरण्यात येते; जमिनीवर रोवली जाते. |
| छत्री छत (Umbrella Roof/Canopy) | बाग, कॅफे किंवा इव्हेंटसाठी मोठ्या आकाराचे. |
छत्री बनवण्यासाठी वापरले जाणारे साहित्य:
कापड: नायलॉन, पॉलिस्टर, पीवीसी
फ्रेम: अ‍ॅल्युमिनियम, स्टील, फायबरग्लास
हँडल: लाकूड, रबर, प्लास्टिक
छत्री खरेदी करताना लक्षात ठेवायच्या बाबी:
-
छत्रीचा आकार आणि वजन
-
जलरोधक क्षमता
-
फ्रेम मजबूत आहे का?
-
वार्यापासून संरक्षण होईल का?
-
उघडणे/बंद करणे सोपे आहे का?
छत्री ही केवळ एक संरक्षणात्मक साधन नसून, ती मानवी जीवनशैलीचा एक भाग बनली आहे. वेगवेगळ्या हवामानात, प्रवासात आणि दैनंदिन जीवनात छत्रीची भूमिका महत्त्वाची आहे.
—————————————————————————————————–
