नवी दिल्ली : प्रसारमाध्यम वृत्तसेवा
आगामी निवडणुकांच्या पार्श्वभूमीवर देशभरात मतदार यादीची सत्यता तपासण्यासाठी निवडणूक आयोग (ECI) एक व्यापक मोहीम हाती घेत आहे. विशेष सघन सुधारणा (Special Intensive Revision – SIR) या अंतर्गत राज्यांतील मुख्य निवडणूक अधिकारी (CEOs) मतदार यादीच्या शेवटच्या आवृत्त्यांचे डिजिटायझेशन आणि वेबसाइटवर अपलोड करण्याचे काम वेगाने करत आहेत.
जुन्या यादीवर आधारित पडताळणी सुरू
दिल्लीच्या सीईओंच्या वेबसाइटवर २००८ ची, उत्तराखंडने २००६ ची, पंजाबने देखील २००६ ची अंतिम यादी अपलोड केली आहे. हरियाणामध्ये २००२ ची यादी अपलोड करण्यात आली असून, बिहारमध्ये २००३ ची यादी आधार म्हणून वापरली जात आहे. बहुतेक राज्यांमध्ये २००२ ते २००४ या काळात मतदार याद्या अंतिम करण्यात आल्या होत्या. आता त्या याद्यांचा आधार घेऊन नागरिकांना त्यांच्या नावाची पडताळणी करता येईल.
नाव तपासणे आता सुलभ
निवडणूक आयोगाच्या एका वरिष्ठ अधिकाऱ्याच्या माहितीनुसार, मागील आवृत्तीची यादी सार्वजनिक केल्याने नागरिकांना आपले नाव सध्याच्या यादीत आहे का हे तपासणे सुलभ होईल. त्याचबरोबर मतदार यादीतील चुकीची नावे किंवा डुप्लिकेट नावे शोधण्यास मदत होईल.
बूथस्तरीय नियोजन सुरू
राज्यांमधील सीईओ बूथ स्तरावरील अधिकाऱ्यांची भरती व प्रशिक्षण कार्यात गुंतले आहेत. या अधिकाऱ्यांना नागरिकांना प्री-प्रिंटेड फॉर्म देण्यात येणार आहे. या फॉर्मद्वारे मतदारांची माहिती संकलित केली जाईल. विशेषतः १९८७ पूर्वी, २००४ पर्यंत आणि २००४ नंतर जन्मलेल्या नागरिकांना वेगळे फॉर्म दिले जातील, जे त्यांच्या पात्रतेचे वेगवेगळ्या निकषांवर मूल्यमापन करतील.
फॉर्म भरताना मतदारांना नागरिकत्व, जन्मतारीख व रहिवास सिद्ध करण्यासाठी अकरा प्रकारची कागदपत्रे ग्राह्य धरली जातील. यामध्ये जन्म प्रमाणपत्र, शाळेचा दाखला, आधार कार्ड, रेशन कार्ड, ड्रायव्हिंग लायसन्स, पासपोर्ट, मतदान ओळखपत्र, सरकारी ओळखपत्र इत्यादींचा समावेश आहे.
सर्वोच्च न्यायालयात 28 जुलैला सुनावणी
या पार्श्वभूमीवर नागरिकत्व आणि कागदपत्रांच्या वैधतेबाबत वाद निर्माण झाले असून, हे प्रकरण सध्या सर्वोच्च न्यायालयात आहे. यावर २८ जुलै रोजी सुनावणी होणार आहे. त्यामुळे या मोहिमेच्या अंमलबजावणीवर काही प्रमाणात न्यायालयीन निर्णयाचा प्रभाव पडू शकतो.
ही मोहीम देशातील निवडणूक प्रक्रियेतील पारदर्शकता आणि शुद्धता वाढवण्यासाठी निर्णायक ठरणार आहे. नागरिकांनी आपले नाव मतदार यादीत असल्याची खात्री करावी व आवश्यक कागदपत्रे तयार ठेवावीत, असे आवाहन निवडणूक आयोगाकडून करण्यात आले आहे.
—————————————————————————————-
